Συνέντευξη με το Νίκο Βεργέτη

• Νίκο, καλησπέρα. Σε ευχαριστώ που δέχτηκες να τα πούμε. Να ξεκινήσουμε με τα πολύ απλά. Πόσο εύκολο είναι να μπει κανείς σήμερα στον χώρο των εκδόσεων;

Να μπει είναι εύκολο. Να διατηρηθεί είναι λίγο πιο ζόρικο. Θεωρώ όμως ότι αν υπάρχει όραμα και πλάνο, όλοι οι καλοί χωράνε… Και σίγουρα κάνει καλό σε όλους μας να υπάρχουν σοβαροί άνθρωποι στον χώρο. Άνθρωποι που με τη δουλειά τους δημιουργούν όμορφα πράγματα, προσελκύουν αναγνώστες, συνασπίζονται και συμπαρασύρουν ο ένας των άλλων προς κάτι καλύτερο. Πόσο μάλλον όταν απέναντί μας βρίσκεται μία κυβέρνηση που η σχέση της με το βιβλίο και τον πολιτισμό γενικότερα είναι όσο η δική μου με το χόκεϊ.

• Πώς το αποφάσισες και πότε έκανες τα πρώτα εκδοτικά βήματα;

Το αποφάσισα όταν δούλευα ως υπάλληλος στο Βιβλιοπωλείο «Πολιτεία». Ξεκίνησα τον εκδοτικό στα τέλη του 2020, λίγο πριν τη μεγάλη καραντίνα. Πάντα με γοήτευε η ιδέα να φτιάξω κάτι δημιουργικό μαζί με συνεργάτες και συνοδοιπόρους που να μπορώ να μοιραστώ το ίδιο όραμα. Και παρά τις δυσκολίες, είμαι πολύ χαρούμενος που το τόλμησα.

• Στη λίστα με τα βιβλία που έχετε εκδώσει στην Κυψέλη, βρίσκει κανείς το βιβλίο του ΛΕΞ. Ενός μουσικού που σπάει τα κοντέρ στις συναυλίες του από άποψη προσέλευσης κόσμου. Πώς κατάφερες να εκδώσεις ένα τέτοιο βιβλίο πριν σε προλάβουν ας πούμε μεγαλύτεροι και με μεγαλύτερη δυναμική εκδοτικοί οίκοι;

Δεν είχα σκοπό να προλάβω κανέναν. Με ενδιέφερε η έκδοση ενός βιβλίου που γράφτηκε στο τώρα για κάτι    που συμβαίνει τώρα. Το αποτύπωμα μιας γενιάς την ώρα που συμβαίνει και όχι αναχρονιστικά. Με κείμενα που αντί να κουβαλούν την σιγουριά μιας εκ των υστέρων γνώσης βράζουν μέσα στη γοητεία και την αμφιβολία της χρονικής συγκυρίας που γράφτηκαν.

Πήρα τηλέφωνο τον Αλέξη, του είπα την ιδέα μου, συμφώνησε, και όλα πήραν το δρόμο τους.

• Για ποιο βιβλίο που εκδώσατε νιώθεις πολύ περήφανος;

Αν πω για όλα φαντάζομαι θα γίνω πιο γραφικός και από ψαροταβέρνα στην Πάρο τον δεκαπενταύγουστο… Οπότε θα επιλέξω το πρώτο βιβλίο των Εκδόσεων Κυψέλη: τη συλλογή στίχων και ποιημάτων του αγαπημένου μου σύγχρονου ποιητή Παντελή Ροδοστόγλου «Και τα σκυλιά κοιτούσαν δακρυσμένα».

• Ποιο είναι το κριτήριο για να διαλέξεις να βγει ένα βιβλίο;

Kαλώς ή κακώς, το να μου αρέσει. Ψάχνω για βιβλία που να βοηθάνε στο να φουντώσουν οι σπίθες που όλοι λίγο-πολύ έχουμε μέσα μας. Βιβλία μακριά από διδακτισμούς, αλλά γεμάτα με αμφιβολίες και αναπάντητα ερωτήματα. Βιβλία που θα αποτελέσουν αφορμή για κουβέντες στα καφενεία και στα μπαρ.

• Στη λίστα με τους συγγραφείς των εκδόσεων σας είναι άνθρωποι που έχουν κυκλοφορήσει το πρώτο τους βιβλίο. Πόσο σε ικανοποιεί κάτι τέτοιο και κατά πόσο είναι στόχος σας;

Θεωρώ χρέος μου να ψάχνω εναγωνίως τις φωνές της γενιάς μου. Και σε αυτήν την περίπτωση τα κριτήριά μου είναι λιγότερο αυστηρά. Θέλω να πω ότι θα μπορούσα να εκδώσω το βιβλίο ενός νέου συγγραφέα ακόμα και αν -λογοτεχνικά μιλώντας- δεν το θεωρώ σπουδαίο, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι δεν μου αρέσει. Άλλωστε αν ταυτιζόμουν απόλυτα με τη φωνή ενός/μιας εικοσάχρονου/ης, τότε κάτι δεν θα έκανε καλά αυτός ο άνθρωπος. Για να μην μακρυγορώ, χαίρομαι πραγματικά πολύ όταν νέοι άνθρωποι βγάζουν το πρώτο τους βιβλίο στην Κυψέλη.

• Υπάρχει κάποιο εκδοτικό πρόγραμμα για το επόμενο διάστημα που να περιμένουν οι αναγνώστες;

Μέσα στον Απρίλη θα κυκλοφορήσει το κωμικοτραγικό middle life crisis μυθιστόρημα του Nτέιβιντ Λοτζ «Η Θεραπεία» σε μετάφραση Γιώργου Μπαρουξή. Τον Μάιο θα βγει η υπαρξιακή νουβέλα του Μπράνιμιρ Στσεπάνοβιτς «Στόμα γεμάτο χώμα» σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς. Και μέχρι το φθινόπωρο ένα βιβλίο-αφιέρωμα για τη ζωή και το έργο του σκηνοθέτη Ντέιβιντ Λιντς σε συνεργασία με την κινηματογραφική ομάδα Cinedogs.

• Ο Νίκος Βεργέτης είναι εκδότης, αλλά είναι και συγγραφέας. Υπερισχύει ένα από τα δύο; Αφήνει το ένα στο άλλο διαθέσιμο χρόνο;

Ναι, υπερισχύει το συγγραφικό. Αυτό με γεμίζει, μέσα από αυτό εκφράζομαι και επικοινωνώ.

• Τι νιώθεις να λείπει από τον κόσμο του βιβλίου; Από τον κόσμο που περιστρέφεται γύρω από τα βιβλία. Εκδότες, συγγραφείς, αναγνώστες ίσως, βιβλιοπωλεία.

Δύσκολη ερώτηση… Ίσως το να μην αντιμετωπίζονται οι συγγραφείς ως χομπίστες που είναι ανίκανοι να πετύχουν σε μία «κανονική» δουλειά. Όμως υπάρχουν πολλοί παράμετροι που συντελούν σε αυτή την απαξίωση και είναι πρακτικά αδύνατο να χωρέσουν σε μία απάντηση. Ένα κράτος που δεν επενδύει μία δεκάρα στο χώρο του βιβλίου όχι μόνο γιατί δεν νοιάζεται, αλλά γιατί το θεωρεί εχθρικό προς αυτό, εκδότες που παίρνουν χρήματα απ’ τους συγγραφείς αντί να επενδύουν σε αυτούς, συγγραφείς που γράφουν γιατί μπορούν, αναγνώστες που εκπαιδεύονται στο να διαβάζουν ένα κάρο μπούρδες κλπ κλπ…

• Μιας και στα βιβλία σου αφήνεις έντονο το αποτύπωμα ενός ανθρώπου που ζει στην Αθήνα, πως σχολιάζεις τα όσα συμβαίνουν γύρω μας σήμερα σε όλες τις εκφάνσεις τους; Είναι γεγονότα που μπορούν να πυροδοτήσουν εμπνεύσεις για βιβλία που θα μείνουν στην ιστορία;

Τα γεγονότα κάθε εποχής ενέπνεαν, εμπνέουν και θα συνεχίζουν να εμπνέουν. Νομίζω πως το ζήτημα με όλα αυτά που συμβαίνουν στις μέρες μας δεν είναι το αν θα αποτελέσουν πηγή έμπνευσης, αλλά το αν θα βρούμε ένα τρόπο να απομακρύνουμε τους ανθρώπους που τα προκαλούν και κυρίως αν θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα θελκτικό εναλλακτικό αφήγημα.

• Τελευταία ερώτηση… Τι βιβλίο εκτός των εκδόσεων Κυψέλη διάβασες ή θα ήθελες να προτείνεις στους αναγνώστες να διαβάσουν;

Ένα βουνό βιβλία…

Ενδεικτικά 4-5 που έτυχε να διαβάσω τον τελευταίο χρόνο:

Η ζωή ενός αγοριού του Robert McCammon (εκδ. Κλειδάριθμος)

Το πρόσωπο του άλλου του Kobo Abe (εκδ. Άγρα)

Γουέιτζερ: ναυάγιο, ανταρσία, φόνος του David Grann (εκδ. Δώμα)

Η παγίδα του Θράσου Καστανάκη (εκδ. Πλειάς)

Blasted της Sarah Kane (Κάπα Εκδοτική)